Page 10 - Aldabek_Dunie_tarih_8_kz

Парламентпен күрестің қиын болатын -
дығын түсінген I Карл 1642 жылы қаң тарда
солтүстікке кетіп, сол жылы та мызда парла-
ментке соғыс жариялады. Елде корольдың
парламентпен азамат соғысы басталды.
Азамат соғысы. Бүкіл Англия екіге:
парламентті жақтаушыларға және фео-
далдық-абсолюттік құрылысты жақтау-
шыларға бөлінді. Парламент жағында
қала қолөнершілері мен саудагерлер,
ерікті шаруалар, джентрилер бой көтерді.
Корольды ақсүйек тектілер, солтүстіктің
Басылымның мүліктік құқықтары “Мектеп” баспасына тиесілі
феодалдары мен дворяндары, ауыл қол-
өнер шілері, дін иелері қолдады. Король дық
әскерді сәнді киімдер мен парик кигендері
үшін «кавалерлер» («салт атты лар») деп,
парламентті жақтаушыларды шаштарын
дөңгелентіп алдырғандары үшін «домалақ
І Карл
бастылар» деп атады. Экономикалық
жағынан артта қалған солтүстік және батыс графтықтар король
туының астына өтті. Экономикалық жағынан неғұрлым дамыған
оңтүстік-шығыс парламентті қолдады.
Соғыс король әскерінің жеңістерімен басталды. Қауымдар
палатасы парламент әскерін нығайту жөнінде бірқатар шаралар
қабылдады. Осылайша ауқатты емес джентри, шаруалар,
қолөнершілер, мануфактура жұмысшыларынан тұратын еріктілердің
жаңа үлгідегі әскері пайда болды. Бұл әскерде офицер болу үшін
адамның ақсүйектер тегінен шығуы талап етілмеді. Жаңа әскердің
негізін қалаушы Хантингтоннан шыққан жер иесі, генерал-лейтенант
атағын алған ақсүйек Îливер Êромвель еді. Нейзбиде роялистер
жеңіліске ұшырады. I Êарл солтүстікке қашып, шотландтықтарға
тұтқынға түсті.
Елдегі билік әскердің қолына көшті. Король әскерін жеңу
парламент актісімен бекітілді.

Аныӧта
Жаӫа ӭлгӠдегӠ армияныӫ ерекшелӠгӠ неде?

Левеллерлер мен республиканың орнауы. Революция халықтың
демо кратиялық тобының үмітін ақтамады. Солшыл революциялық
күштердің негізі орта шаруалар мен қала кедейлерінен тұратын
әскер болды. Бұл әскерде ұсақ буржуазия арасында левеллерлер —
теңестірушілер саяси партиясы қалыптасты. Левеллерлер көшбас-

10