Page 147 - Aldabek_Dunie_tarih_8_kz

АМЕРИКА ӦӮРАМА ШТАТТАРЫНЫӪ КӬШЕЮӞ.
ӦИЫРШЫӢЫСТЫӦ САЯСАТ.

«ЖАПОНИЯНЫ АШУ»

§ 24. ХІХ ҒАСЫРДЫҢ БІРІНШІ ЖАРТЫСЫНДАҒЫ
АҚШ-тың ӘЛЕУМЕТТІК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУЫ.
«МОНРО ДОКТРИНАСЫ»

АҚШ-тың «Айқын болашақ» идеясы
немесе оның аумағын кеңейту. ХІХ ғасырдың
Басылымның мүліктік құқықтары “Мектеп” баспасына тиесілі
бірінші жартысында АҚШ өз аумағын Бӯл сабаӧта:
қарқынды түрде кеңейтуді бастады. Жаңа • АӦШ тыӫ «Айӧын
аумақтарды отар елдерден сатып алу немесе болашаӧ» идеясы
әлсіз қарсыластардан қарулы жолмен тартып немесе оныӫ аумаӣын
кеӫейту туралы;
алу арқылы іске асырды.
XVIII ғасырдың соңынан бастап АҚШ-та • «Монро доктринасы»,
Луизиананы, Испанияға тиесілі аймақтар — АӦШ­тыӫ экономикалыӧ
дамуы, ӧӯлдыӧты
Батыс және Шығыс Флорида ны қосу жос- жою ӧозӣалысы және
парлары жасалынды. Миссисипи сағасын АӦШ­тыӫ екӠ партиялы
иелену маңызды стратегиялық мәнге ие жӭйесӠмен танысамыз.
болды, бұл Мексика шығанағына шығумен
теңіз сау дасының мүмкіндіктерін кеңейтті. Тірек
1801 жылы Франция өзіне Луизиананы сөздер
қайтарды, ал 1803 жы лы Т.Джефферсон
Наполеоннан 15 миллион долларға Мексика • «Айӧын болашаӧ»
идеясы
шығанағынан Канадаға де йінгі созылған • «Монро доктринасы»
үлкен Луизиананы сатып алды. Нәтижесінде • фермерлӠк
мемлекет екі есеге ұлғайды. Луизиананың • шаруашылыӧ
АҚШ-қа қосылуы өз аума ғын кеңейту бо- • плантациялыӧ ӧӯлдыӧ
йын ша америкалық саясаттың тек бірінші • аболиционизм
қадамы болды.
1812—1814 жылдары Құрама Штаттар
Канаданы Англиядан тартып алу әрекетін жасап, оған соғыс
жариялады, бірақ соғыс қимылдары АҚШ үшін сәтсіз болды. 1814
жылы бейбіт келіссөздер нәтижесінде Гент қаласында бітімшартқа
қол қойылды. Штаттар жаңа аумақтарды иелене алмады, бірақ
бітімшартта тағы бір рет АҚШ-тың тәуелсіздігі расталды.
Англиямен болған соғыстан кейін Құрама Штаттар өз назарын
солтүстікамерикалық құрлықтың оңтүстігіне бөлді, мұндағылар
әлсіз Испанияны иеленуге қызығушылық танытты. 1819 жылы АҚШ

147