Page 132 - posl_Kosymova_kaz_tili_adebiet_dlya_rus_6

Түсіндірме сөздік
4-тапсырма. Абайдың өлеңін оқыңдар. Тақы-
рыбына қарап, ақынның не айтпақ болғанын Күндес – бақталас,
жұптарыңа түсіндіріңдер. бәсекелес.
Шапқат – аяу.
Әсемпаз болма әрнеге
Әсемпаз болма әрнеге, Өзіңде бармен көзге ұрып,
Өнерпаз болсаң, арқалан. Артылам деме өзгеден.
Сен де бір кірпіш дүниеге, Күндестігін қоздырып,
Кетігін тап та, бар қалан! Азапқа қалма езбеден.

Қайрат пен ақыл жол табар Ақырын жүріп, анық бас,
Қашқанға да, қуғанға. Еңбегің кетпес далаға.
Әділет, шапқат кімде бар, Ұстаздық қылған жалықпас
Сол жарасар туғанға... Үйретуден балаға.

СЕБЕП-САЛДАРЛЫҚ ҚАТЫНАСТЫ БІЛДІРЕТІН
ЖАЛҒАУЛЫҚТАР
Себеп-салдарлық қатынасты білдіретін жалғаулықтар: себебі,
өйткені, сондықтан. Мысалы: Мен досымды сыйлаймын, себебі­
оның адамгершілігін құрмет тұтамын. Інім Асқарды барлығымыз
жақсы көреміз, өйткені ол – үйдің кенжесі.

5-тапсырма. Себеп-салдарлық қатынасты білдіретін жалғаулықтарды
қолданып, Абай аталарыңның не айтқысы келгенін болжаңдар.
Сөйлемдерді аяқтаңдар.
Әсемпаз болма әрнеге,
себебі
Артылам деме өзгеден,
өйткені ... ... .
Ақырын жүріп, анық бас, сондықтан
Ұстаздық қылған жалықпас,

6-тапсырма. Абайдың тағы қандай өлеңін білесіңдер? Жатқа айтыңдар.

7-тапсырма. Төменде берілген сөздерді пайдаланып, төрт жол өлең
құрап көріңдер.

... ... шаттан,
... ... талаптан.
... ... мақтан,
... ... данышпан.
132