Page 159 - Aldabek_Dunie_tarih_8_kz

§ 26. ЖАПОНИЯНЫҢ ДАМУЫ.
ЕУРОПАЛЫҚТАРДЫҢ ЖАПОНИЯНЫ «АШУЫ»

XIX ғасырдағы Жапонияның эконо-
микалық жағдайы. ХIХ ғасырдың басында
Токугава әулетiнiң соңғы сегундарының Бӯл сабаӧта:
билiгi кезiнде Жапония қоғамы терең • Жапонияныӫ саяси­
дағдарысқа килiктi. Ауыл шаруашылығы әлеуметтiк жаӣдайымен;
күйзелiске ұшырады. Өңделетiн жер көлемi • отаршыл мемлекет­
азай ды. Халық өсiмi күрт төмендеп кеттi. тердӠӫ Жапонияны
Ауылда шаруалардың жерi нен айырылуы кӭшпен «ашу» әрекет­
күшейiп, жерсiз қалғандары қайыршылық терӠмен;
• еуропалыӧтардыӫ
Басылымның мүліктік құқықтары “Мектеп” баспасына тиесілі
күй кештi. Тауар-ақша қатынастарының Жапонияны «ашуы»
дами бастауынан шаруа лар ендi кәсiпкерлерге жайында;
тәуелдiлiкке түстi. Дегенмен де жапон қо- • Мэйдзи тӹӫкерӠсӠнӠӫ
ғамында, баяу болса да, капитализм дами шыӣу себептерӠмен,
бастады. Ману фак туралар саны артып, ХIХ монархиялыӧ билӠктӠ
ғасырдың екiншi жартысында Жапония да жаӫалау жолдарымен
180-нен астам жаңа мануфактуралар пайда танысамыз;
болды. • Мэйдзи тӹӫкерӠсӠ
Iшкi сауда дамып, осыған байланысты кезӠндегӠ жӭргӠзӠлген
сауда-қолөнер орталықтары, қалалар саны реформаларды және
өстi. Қолөнер мен сауданың орталықтары Жапонияныӫ кӭшею
ретiнде Ýäî, Киîтî, Îсàêà, Нàãàсàêи, Нàãàи себептерӠн бӠлемӠз.
және Хàêàтà сияқты жапон қалалары пайда
болды.
Ауыл шаруашылығынан жаңа салалар Тірек
бөлiнiп шыға бастады. Жiбек, қағаз, қант, сөздер
қыш, фарфор, тоқыма өндiрiсi сияқты
жаңа кәсiпшiлiк салалары дамыды. Елдiң • Тогугава әулетӠ
осындай салалар бойынша маманданған • Микадо
• Муцухито
аудандарға бөлiнуi тауар айырбасының • «Мэйдзи ӧайта
дамуын күшейттi. Сөйтiп, iшкi нарық қа- ӧалпына келтiру
лып тасты. Бiрақ мұндай капи талистiк қа- тӹӫкерӠсӠ»
ты настардың алғашқы даму қадамдарына • самурайлар
ескi қоғамдық қатынастар кедергi жасады. • буржуазиялыӧ топтар
Әсiресе қалаларда капитализмнің дамуы • монархиялыӧ билӠктӠ
жыл дам жүрдi. Сондықтан ауылдарда, қала- жаӫалау
ларда шаруалар мен қала кедейлерiнiң нара- • реформалар,
зылық бас көтерулерi өрiстедi. • басӧыншылыӧ
Токугава сегундары халық көтерiлiстерiн соӣыстар
қаншама басып-жаныштағанымен, ол бәрiбiр

159