Page 78 - Aldabek_Dunie_tarih_8_kz

§ 13. ОСМАН ИМПЕРИЯСЫНДАҒЫ ДАҒДАРЫСТЫҢ КҮШЕЮІ
ЖӘНЕ ТАНЗИМАТ РЕФОРМАЛАРЫ

ХIХ ғасырдың бiрiншi ширегiндегi Ос-

Бӯл сабаӧта: ман империясының жағдайы. ХIХ ғасыр дың
бiрiншi ширегiнде Осман империясы терең
• Осман империясыныӫ
ХӞХ ӣасырдаӣы iшкi дағдарыста, шиеленiскен жағдайда
даму жаӣдайымен, болды. Түркияның әртүрлi провинцияла рын-
империяныӫ да бас көтерулер, наразылық шерулерi өсе
даӣдарысыныӫ тереӫдеу түстi. II Махмұт сұлтан 1826 жылы янычар
ӭрдӠсӠмен танысып;
әскерiн таратты, оның орны на жаңаша
• империяны саӧтап тәрбиеленген және қару ланған қарулы
Басылымның мүліктік құқықтары “Мектеп” баспасына тиесілі
ӧалу маӧсатында тӭрӠк
ӭкӠметӠнӠӫ жӭргӠзген әскер құрды. Бұған наразылық танытқан
танзимат реформалыӧ янычарлар көтерiлiске шықты.
әрекеттерӠн және оныӫ Сұлтан өкiметi көтерiлiстi күшпен
нәтижелерӠн бӠлемӠз. басып, оларды аяусыз жазаға тартты, яны-
чарлардың әскери корпусын та ра тып жi-

Тірек бердi. II Махмұт ендi жаңа әскери ре фор-
сөздер ма мен қатар, мемлекеттi басқару iсiне де
• империядаӣы өзге рiстер енгiздi. Елдiң аумағы аймақтар
даӣдарыс мен губер ния ларға бөлiндi. Еуропалық
• «Ӧасиеттi жарлыӧ» – үлгi дегi ми нистрлiк тер құрылды, ондағы
«Гюльхане хатт­и қызмет керлер шапанда ры мен бас тарындағы
шериф»
• Мӯхамед Әли шалма ора мал дарын еуро палық киiмдерге
• Мысыр ауыс тырды. Ос ман им пе риясында жерге
• танзимат реформалары, жеке меншiк құқығы ен гiзiлдi.
• жаӫа османдар ХIХ ғасырдың бiрiншi ширегiнде жүр-
• 1875 жылӣы гiзiлген реформалар сұлтан өкiметiн нығайта
Конституция
• парламент алған жоқ. Империяның құлдырау кезеңi
одан әрi жалғасты.

Ойлан
ХIХ—ХХ ғасырлардағы Осман империясының құлдырау
себептерiн атап көрсете аласың ба?

Танзимат реформалары. Оның бiрiншi және екiншi кезеңдерi.
Осман империясының ішкі саяси және экономикалық жағдайының
дағдарысы, соғыстағы жеңілістер, сұлтан өкіметін тығырыққа тіреді.
20—30-жылдардағы реформалардың кемшiлiгiн Осман импе-
риясының билеушiлерi арасындағы терең ойлы көреген қайраткерлер
78